Premijerni broj GLEDIŠTA, časopisa za književnost, umetnost i društvena pitanja izašao je u Nišu 1. oktobra 1953. godine. Časopis je izlazio jedanput mesečno i prodavao za tadašnjih 35 dinara, odnosno za 300 dinara u godišnjoj pretplati.
U prvom broju objavljene su pripovetke Save Penčića, Olega Thorika i Predraga Cvetičanina kao i poezija tadašnjeg odgovornog urednika Velizara Z. Pešića, Ljubisava Stanojevića, Veljka Vidakovića i Branka Miljkovića.
Za prvi broj Miodrag Petrović je napisao esej, a u anketi na redakcijska pitanja odgovarali su Isak Amar, Milentije Stojiljković i Stanislav Vinaver.
Prvi broj časopisa bio je ilustrovan fotografijama umetničkih dela Dušana Nikolića, Aleksandra Šakića i crtežom Dušana Miškovića.
U redakcijskom kolegijumu na prvom broju su radili Milentije Stojiljković, Danica Čemerikić, Ljubisav Stanojević, Velizar Z. Pešić, Veljko Vidaković i Mića Gospavić.
Vlasnik časopisa je bilo Književno društvo u Nišu koje danas nasleđuje Društvo književnika i književnih prevodilaca Niša. Časopis GLEDIŠTA izlazio je redovno do 1964. godine, a objavljivao je dela najznačajnijih književnih stvaralaca tadašnje države.
U srpskoj enciklopediji, na adresi: srpskaenciklopedija.rs, profesor dr Goran Maksimović zapisuje odrednicu GLEDIŠTA.
GLEDIŠTA, časopis za književnost, umetnost i društvena pitanja, koji je izlazio u Nišu 1953-1964. godine. Prvi broj izašao je 1. oktobra 1953, a izdavač je Književno društvo „Nestor Žučni“ iz Niša.
Zbog finansijskih poteškoća časopis je izlazio neredovno u toku 1953/54. i 1956-1964. godine.
Glavni i odgovorni urednici bili su:
– Velizar Z. Pešić (od broja 1, 1953)
– Ljuba Stanojević (od broja 1, 1956)
– Nikola Meljanicki (od broja 4, 1961).
Pored mnogih mladih i neafirmisanih autora, kao saradnici bili su prisutni: Stanislav Vinaver, Siniša Paunović, Miloš Đorić, Žarko Đurović, Branko Miljković, Vuk Filipović i dr. U časopisu je objavilo priloge više od pet stotina saradnika, najviše iz Niša i Srbije, ali i čitave tadašnje Jugoslavije.
Dominirali su književni tekstovi (poezija, pripovetke, romani, eseji, kritike), a bile su zastupljene i rasprave iz drugih oblasti nauke, pre svega sociologije, filozofije, te umetnosti u najširem smislu.
U časopisu su bili zastupljeni i likovni prilozi autora kao što su Čedomir Krstić, Brana Pavlović, Dušan Mišković, Sima Čemerikić i drugi, a format i obim časopisa su menjani u nekoliko navrata.
Uprkos svim usponima i padovima, promenama urednika i redakcija, nedoslednoj uređivačkoj koncepciji, bio je to prvi značajan književni i kulturni časopis nakon Drugog svetskog rata u Nišu, kao i autentična prethodnica obnavljanja časopisa Gradina 1966. godine.
Goran Maksimović
